مقالات
طرز تهیه ۹ مدل شیرینی با توستر در منزل + مواد لازم
در این مقاله با طرز تهیه ۹ مدل شیرینی ساده و خوشمزه با تستر آشنا می‌شوید. بدون نیاز به فر، با کمترین امکانات در خانه شیرینی بپزید و از نتیجه لذت ببرید.
تکنیک های شیرینی پزی در ایران بسیار متنوع هستند و هر قوم و فرهنگی به‌شیوه خاص خود شیرینی می‌پزد. شیرینی های معروف ایرانی از جمله گز، سوهان، قطاب، شیرینی نخودچی و ... جایگاه خاصی در فرهنگ ما دارند و در رویدادهای مهمی مانند نوروز، یلدا و سایر جشن‌ها استفاده می‌شوند. این خوراکی‌های شیرین و خوشمزه هویت ایرانیان و هنر شیرینی‌پزی آن‌ها را به نمایش می‌گذارند. اگر می‌خواهید معروف ترین شیرینی های ایران را بشناسید و در مورد طرز تهیه آن‌ها اطلاعات کسب کنید، تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
معرفی کامل شیرینی های معروف ایرانی
شیرینی های ایرانی از جمله میراث مهم این سرزمین هستند که با طعم بی‌نظیر و ظاهر چشم‌نواز توجه همه را جلب می‌کنند. از شمال کشور که شروع کنیم به شیرینی‌های پرطرفداری مثل کلوچه فومن، نوقا و قرابیه تبریز می‌رسیم. وقتی به سمت مرکز کشور بیاییم گز اصفهان، سوهان قم و قطاب یزد خونمایی می‌کنند. در نواحی جنوبی نیز با خوراکی‌های خوشمزه‌ای مثل کلمپه کرمان و لگیمات بوشهری مواجه می‌شویم. حالا بیایید مواد تشکیل‌دهنده و تاریخچه شیرینی های معروف ایرانی را بیشتر بررسی کنیم.
گز اصفهان شیرینی اصیل ایرانی با قدمتی ۴۵۰ ساله
گز اصفهان معروف ترین شیرینی ایران است که در یونسکو نیز به ثبت رسیده و یک شیرینی شناخته شده در سطح جهانی محسوب می‌شود. تاریخچه این شیرینی به دوره صفوی و حکومت شاه عباس بازمی‌گردد. در آن زمان گز به‌عنوان یک خوراکی اشرافی برای پذیرایی از مهمان‌ها در مراسم‌های مهم استفاده می‌شد.
مواد اولیه اصلی گز شامل گلاب، مغز پسته یا بادام، سفیده تخم‌مرغ و گز انگبین است که امروزه به جای گز انگبین بیشتر از شکر استفاده می‌کنند. برای درست کردن گز، مخلوط آب و شکر را حرارت می‌دهند تا شهد به دست آید. بعد سفیده تخم‌مرغ زده شده را درون شهد می‌ریزند. با هم زدن زیاد مواد روی حرارت در نهایت گز درست می‌شود.
سوهان قم شیرینی سنتی با طعمی ماندگار
یکی دیگر از شیرینی های معروف و پرطرفدار کشور ما سوهان قم است که اولین بار در دوره قاجار مورد توجه قرار گرفت. امروزه، سوهان قم تنوع بالایی دارد و در مدل‌های تخت، آجیلی، باقلوایی، حبه‌ای، سکه‌ای و ... تولید می‌شود. بافت سوهان ترد و کاراملی است و این ویژگی آن را از دیگر شیرینی های معروف ایرانی متمایز می‌کند. این شیرینی از آرد جوانه گندم، آرد سفید، شکر، روغن، زعفران، گلاب و هل تشکیل می‌شود. برای پخت سوهان مواد اولیه باید به‌طور مداوم روی حرارت هم زده شوند.
باقلوا یزدی خوشمزه برای کجاست؟
باقلوای یزدی معروف ترین شیرینی ایران و یکی از خاص‌ترین انواع باقلوا است. این باقلوا به جای خمیر چندلایه با خمیر نرم شیرینی درست می‌شود و با باقلوای ترکی یا لبنانی کاملا متفاوت است. این شیرینی، لطیف و سبک است و تهیه آن نیاز به هنر و ظرافت زیادی دارد.
خمیر باقلوای یزدی با استفاده از زرده تخم‌مرغ، روغن، شیر، بیکینگ‌پودر، آرد و کره تهیه می‌شود. سپس، شیرینی را به شهدی که از آب، گلاب، زعفران، شکر و هل درست شده، آغشته می‌کنند. همچنین با افزودن آجیل‌های تازه و خوشمزه مثل بادام و پسته، طعم غنی‌تری به باقلوای یزدی می‌دهند.
قطاب یزدی شیرینی خوش‌طعم و محبوب
وقتی صحبت از شیرینی های معروف ایرانی باشد، قطاب یزدی با طعم شیرین، بافت ترد و مغزی آجیلی خودنمایی می‌کند. قطاب یزدی یک سوغاتی ویژه و محبوب شهر یزد است که مواد تشکیل‌دهنده و طرز پخت آن ریشه در فرهنگ اصیل ایرانی دارد.
خمیر این شیرینی با آرد، زرده تخم‌مرغ، ماست شیرین، کره، پودر قند و بیکینگ‌پودر درست می‌شود. برای مواد میانی نیز از مخلوط گردو، بادام، شکر، گلاب، پودر هل و پودر دارچین استفاده می‌کنند. در گذشته، خمیر قطاب را در روغن سرخ می‌کردند. اما امروزه درون فر هم می‌توان قطاب درست کرد.
پشمک یزدی شیرینی سبک و خاطره‌انگیز
شهر یزد با تاریخچه غنی و هنر شیرینی‌پزی، نقش مهمی در تولید شیرینی های معروف ایرانی دارد. پشمک یزدی دیگر شیرینی معروف ایران است که توسط مردمان خوش‌ذوق یزد تهیه می‌شود. اگرچه مواد اولیه پشمک یزدی با سایر انواع پشمک تفاوتی ندارند، ولی طرز تهیه آن متفاوت است. پشمک یزدی را با استفاده از آرد، شکر، آب و اسانس توی تابه روی حرارت درست می‌کنند. این روش پخت سنتی نیاز به مهارت بالایی دارد تا بافت رشته‌ای و نرم پشمک به دست آید.
نان برنجی کرمانشاه شیرینی سنتی با طعمی خاص
نان برنجی سوغات معروف کرمانشاه است. تاریخچه این شیرینی ایرانی هوش و ذکاوت مردم این شهر را نشان می‌دهد. در گذشته جاده ابریشم از شهر کرمانشاه عبور می‌کرد. مردمان محلی برای اینکه مسافران این جاده به یک ماده غذایی ارزشمند و ماندگار دسترسی داشته باشند، نان برنجی را تولید کردند. این شیرینی ایرانی عمدتا از آرد برنج، تخم‌مرغ و روغن تشکیل شده است؛ بنابراین، نه تنها ارزش غذایی بالایی دارد بلکه یک شیرینی بدون گلوتن هم به شمار می‌آید.
کلوچه فومن شیرینی شمالی با طعمی دل‌نشین
کلوچه فومن از شیرینی های معروف ایرانی است که منشاء آن به خطه شمالی کشور یعنی شهر سرسبز فومن باز می‌گردد. این کلوچه بافت نرم و مغزی گردویی دارد و عطر خوش هل و دارچین در آن احساس می‌شود. کلوچه فومن مانند سایر شیرینی های معروف کشورمان ظاهر جذابی دارد؛ چون با استفاده از قالب مخصوص و موادی مانند تخم‌مرغ و زعفران نقوش زیبایی را روی آن ایجاد می‌کنند. این کلوچه را به‌روش سنتی در کوره می‌پزند. اما می‌توان آن را با استفاده از فر در خانه هم درست کرد.
نوقا تبریز شیرینی مغزدار و خوشمزه
نوقا تبریز یکی از شیرینی های ایرانی است که خیلی به گز اصفهان شباهت دارد. این دو شیرینی از مواد اولیه یکسانی شامل سفیده تخم‌مرغ، شکر و آجیل تشکیل می‌شوند. توجه داشته باشید که آجیل در نوقا ماده اصلی است و امکان حذف آن وجود ندارد. اما پسته و بادام را برای تزیین و طعم‌دهی به گز استفاده می‌کنند. از لحاظ بافت نیز نوقا برخلاف گز حالت کشسانی دارد و بین دو لایه نان میکادو قرار می‌گیرد. نوقا را در طعم‌های مختلف مثل شکلاتی یا زعفرانی هم تولید می‌کنند.
قرابیه تبریز شیرینی گران‌قیمت و مجلسی
قرابیه تبریز یک شیرینی اصیل ایرانی است که سفیده تخم‌مرغ و پودر بادام پایه آن را تشکیل می‌دهند. مراحل تهیه قرابیه شامل هم زدن سفیده تخم‌مرغ و پودر بادام در دو مرحله مجزا است که در هر مرحله خمیر به استراحت در یخچال نیاز دارد. این شیرینی معروف برای پذیرایی از مهمانان در دورهمی‌ها و مجالس بسیار مناسب است و حالت مجلسی دارد.
کلمپه کرمان شیرینی خرمایی با طعمی خاص
کلمپه کرمان از جمله شیرینی های معروف ایرانی است که 13 طعم متنوع دارد. طعم‌های جذاب کلمپه شامل گردویی، پسته‌ای، زعفرانی، لقمه‌ای، شکلاتی، دارچینی، تنوری و غیره هستند. این شیرینی از مواد مغذی مانند انواع آجیل، خرما، کره و مواد معطر تهیه می‌شود. برای پختن کلمپه ابتدا از ترکیب آرد، کره، زعفران، ماست و خرما خمیر درست می‌کنند. سپس داخل خمیر را با مواد میانی از انواع آجیل پر کرده و آن را روی حرارت ملایم می‌پزند.
شیرینی لندو میان‌وعده‌ای مقوی از سیستان
خاستگاه شیرینی معروف لندو استان سیستان و بلوچستان است. در تهیه این شیرینی از مواد مقوی مانند خرما، گندم و کنجد استفاده می‌شود؛ به همین خاطر، شیرینی لندو یک میان وعده عالی برای بچه‌ها به شمار می‌آید. البته شیرینی لندو دستور پخت منحصربه‌فردی دارد. برای تهیه این شیرینی خرمای له شده را با گندم و کنجد برشته مخلوط می‌کنند. سپس، برای 12 ساعت یک جسم سنگین روی خمیر قرار می‌دهند تا بافت آن منسجم شود. خوردن این شیرینی همراه چای بسیار دلپذیر است.
شیرینی پادرازی قزوین سنتی با طعمی متفاوت
شیرینی پادرازی از شیرینی های معروف ایرانی است که به‌علت فرم کشیده آن، پادرازی نامیده می‌شود. مواد متنوعی مانند آرد سفید، آرد برنج و آرد نخودچی در ترکیب این شیرینی به کار می‌روند. برای شیرین شدن آن نیز از عسل و پودر قند استفاده می‌کنند. خمیر شیرینی نیاز به ورز دادن دارد و باید 24 ساعت در یخچال استراحت کند. این شیرینی سنتی ایرانی برای پذیرایی از مهمانان در عید نوروز مناسب است.
شیرینی آب دندون مازندران ترد و خوش‌طعم
شیرینی آب دندون یکی از شیرینی‌های مجلسی مازندران است که در گذشته خانواده داماد آن را به‌عنوان نمادی از جشن و سرور به خانواده عروس اهدا می‌کردند. این شیرینی معروف ایران از آرد برنج، تخم‌مرغ و شکر درست شده و با ادویه‌هایی نظیر هل و تخم خرفه طعم‌دار می‌شود. بافت این شیرینی ترد و سبک است و در دهان آب می‌شود.
لگیمات بوشهری شیرینی جنوبی با طعمی متفاوت
لگیمات بوشهری یکی از شیرینی‌های محبوب سفره افطار جنوبی‌ها است که شکل ظاهری آن به بامیه شباهت دارد. طرز تهیه لگیمات در مقایسه با سایر شیرینی های معروف ایرانی بسیار آسان است. خمیر شیرینی با ترکیب آرد، خرما، تخم‌مرغ، نشاسته، روغن مایع و آب آماده می‌شود. سپس، خمیر را به شکل گلوله‌های کوچک در روغن سرخ می‌کنند و در شیره خرما قرار می‌دهند.
باسلوق مراغه شیرینی نرم و خوشمزه
در منطقه آذربایجان به‌دلیل وجود تاکستان‌های فراوان، از شیره انگور در شیرینی‌پزی استفاده زیادی می‌کنند. یک نمونه از شیرینی‌های فوق‌العاده این منطقه، باسلوق مراغه است که قدمت آن به 100 سال پیش بازمی‌گردد. این شیرینی نرم و خوشمزه را از نشاسته، مغز بادام و شیره انگور تهیه می‌کنند. باسلوق با مراسم‌های سنتی ایرانی نیز پیوند محکمی دارد و در شب یلدا و عید نوروز استفاده می‌شود.
شیرینی نخودچی قزوین ساده و محبوب
شیرینی نخودچی قزوین که قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد، به‌دلیل بافت نرم و دلپذیر به مهمانی‌های عید و سفره هفت سین راه یافته است. این شیرینی عمدتا از آرد نخودچی، پودر قند و روغن جامد تشکیل شده و در اشکال مختلفی پخته می‌شود. شیرینی نخودچی سنتی بسیار سبک و خوش‌طعم است. ماندگاری بالا و نگهداری آسان از دیگر دلایل محبوبیت این شیرینی هستند.
شیرینی مربایی مشهد پرطرفدار و خوشمزه
در میان شیرینی های معروف ایرانی شیرینی مربایی مشهد به خاطر ترکیب یک خمیر ترد با طعم میوه‌ای مربا طرفداران زیادی دارد. این شیرینی برای پذیرایی از مهمانان در مجالس مختلف به‌ویژه عید نوروز استفاده می‌شود. برای تهیه خمیر شیرینی مربایی به آرد، پودر قند، شکر، روغن جامد، گلاب و زعفران نیاز داریم. خمیر شیرینی با دو مدل قالب برش زده می‌شود که یکی از آن‌ها توخالی است و در قسمت میانی دو قطعه شیرینی مربا قرار می‌گیرد.
شیرینی لطیفه نرم و خامه‌ای
اگر فکر می‌کنید که در شیرینی‌پزی سنتی ایرانی شیرینی تر وجود ندارد، کاملا در اشتباه هستید. شیرینی لطیفه یکی از شیرینی‌های خامه‌ای محبوب ایرانی است که اصالتا به شهر تبریز برمی‌گردد. این شیرینی از دولایه خمیر پوک و سبک با یک لایه خامه قنادی تشکیل شده است. خمیر شیرینی را با مواد اولیه‌ای مانند آرد، نشاسته ذرت، تخم‌مرغ، شکر، بیکینگ‌پودر و پودر قند درست می‌کنند. اگرچه شیرینی لطیفه دستور پخت سختی ندارد ولی هم زدن سفیده تخم‌مرغ برای رسیدن به یک بافت پوک و سبک بسیار مهم است.
نان چای همدان شیرینی سنتی با طعمی خاص
نان چای، سوغات خوشمزه همدان است که جایگزین قند کنار چای محسوب می‌شود. بافت این شیرینی در مقایسه با دیگر شیرینی های معروف ایرانی بسیار ترد و سبک است و شیرینی ملایمی هم دارد. آرد، ماست، کره و تخم‌مرغ مواد پایه این شیرینی را تشکیل می‌دهند. خمیر شیرینی را معمولا به شکل گرد، مستطیل یا سه‌گوش درست می‌کنند. استفاده از نان چای نه فقط به‌عنوان عصرانه بلکه در وعده صبحانه به همراه مربا و پنیر هم بسیار لذیذ است.
نان زنجبیلی گرگان شیرینی تند و خوش‌طعم
نان زنجبیلی یک شیرینی معروف ایرانی با طعم خاص و متفاوت است که در شهر گرگان تهیه می‌شود. در تهیه این شیرینی با ترکیب زنجبیل و شکر یک تعادل بی‌نظیر از تندی و شیرینی ایجاد می‌کنند. روش پخت آن شامل مخلوط کردن آرد، شکر، خمیرمایه، زنجبیل و روغن برای رسیدن به یک خمیر یکدست است. این خمیر به ورز دادن و یک ساعت استراحت نیاز دارد. بافت نان زنجبیلی ترد و منسجم است و معمولا به شکل لوزی برش داده می‌شود.
بژی برساق ایلام شیرینی سنتی و خوشمزه
بژی برساق یکی از شیرینی های معروف ایرانی بین مسافران و گردشگران شهر ایلام است. نام این شیرینی در گویش ایلامی از ترکیب دو واژه زندگی و برشته کردن تشکیل شده است. بافت و دستور تهیه بژی برساق به پیراشکی شباهت زیادی دارد. برای تهیه خمیر این شیرینی آرد، شکر، نمک و شیر را مخلوط می‌کنند. برای طعم‌دهی به این خمیر از رازیانه و زردچوبه استفاده می‌شود. در نهایت، داخل خمیر را با گردو، توت خشک و دارچین پر کرده و آن را در روغن سرخ می‌کنند.
شیرینی اتابکی قزوین مجلسی و خوش‌طعم
نام شیرینی اتابکی از سلسله محلی اتابکان قزوین گرفته شده است. با این حال، جایگاه دقیق این شیرینی میان مردمان گذشته مشخص نیست. شیرینی اتابکی را امروزه شیرینی ولیعهدی هم می‌نامند. این شیرینی یکی دیگر از شیرینی‌های ایرانی است که با ترکیب چند نوع آرد مانند آرد نخودچی، آرد قنادی و آرد برنج درست می‌شود. بافت شیرینی اتابکی به شیرینی آرد نخودچی شباهت دارد و می‌توان آن را در طعم‌های کاکائویی، زعفرانی و ساده تولید کرد.
شیرینی کرکی اصفهان نرم و خوشمزه
شیرینی کرکی اصفهان از شیرینی های معروف ایرانی برای پذیرایی همراه چای است که از ترکیب سه نوع آرد جوانه گندم، آرد نخودچی و آرد سفید درست می‌شود. این شیرینی به‌دلیل ماندگاری بالا، طعم خاص و بافت کرکی مورد پسند ایرانی‌ها قرار گرفته است. شیرینی کرکی خیلی لطیف و سبک است و با پودر هل طعم‌دار می‌شود. این شیرینی در اصفهان و سایر شهرهای ایران طرفداران زیادی دارد و یک مدل شیرینی عید نیز به شمار می‌آید.
شیرینی پشت زیک مازندران سنتی و خوش‌طعم
علت نام‌گذاری این شیرینی معروف ایرانی یک پرنده کوچک است که در مازندران زندگی می‌کند. اهالی قدیم مازندران به‌دلیل رنگ سرخ زیر بال این پرنده، نام شیرینی خود را پشت زیک گذاشتند؛ چون در قدیم از شکر سرخ برای پخت شیرینی پشت زیک استفاده می‌کردند. این شیرینی بسیار مقوی و خوش‌طعم است و دستور پخت راحتی دارد. برای تهیه شیرینی پشت زیک تنها باید کنجد بوداده را در شکر کاراملی شده بریزید و هم بزنید. با پهن کردن مواد در سینی و سرد شدن آن، یک شیرینی ترد و نازک خواهید داشت.
شیرینی انگشت پیچ همدان سنتی و خوشمزه
شیرینی انگشت پیچ به‌دلیل بافت منحصربه‌فردی که دارد، توجه همه را جلب می‌کند. این شیرینی جامد نیست و به شکل یک مایع غلیظ عسل‌مانند تهیه می‌شود. از آنجایی که برای خوردن این شیرینی باید آن را دور انگشت بپیچیم، به آن انگشت پیچ می‌گویند. طعم شیرینی انگشت پیچ مشابه گز اصفهان است، ولی بافت اسفنجی گز را ندارد. با ترکیب سفیده تخم‌مرغ، شکر، آب، گلاب و جوهرلیمو می‌توان این شیرینی را درست کرد.
پخت شیرینی های معروف ایرانی را حرفه‌ای یاد بگیرید!
در این مطلب با تاریخچه، مواد تشکیل‌دهنده و خلاصه‌ای از طرز تهیه معروف ترین شیرینی های ایران آشنا شدید. اکنون می‌دانید که شیرینی‌های ایرانی فقط یک خوراکی خوشمزه نیستند و بخشی جدانشدنی از فرهنگ، هویت و تاریخ اقوام ما به حساب می‌آیند. آوازه شیرینی های معروف ایرانی فراتر از مرزها رفته و در قلب مردم سراسر دنیا جا باز کرده است. اگر می‌خواهید هنر شیرینی‌پزی گذشتگان را یاد بگیرید و در پخت شیرینی‌های سنتی کشورمان استاد شوید، در دوره‌های کی دخت ثبت نام کنید.
سوالات متداول
- چه ویژگی باعث محبوبیت بالای شیرینی های معروف ایرانی شده است؟
ویژگی‌هایی مانند طعم‌های متنوع، استفاده از مواد معطر طبیعی مثل زعفران و هل و همچنین پیوند شیرینی‌های ایرانی با سنت‌های دیرینه باعث محبوبیت این شیرینی‌ها شده‌اند.
- کدام یک از شیرینی‌های ایرانی ثبت جهانی شده‌اند؟
گز اصفهان، نان برنجی کرمانشاه و قطاب یزد از جمله شیرینی‌های ایرانی هستند که در فهرست میراث جهانی ثبت شده‌اند.
- بافت شیرینی‌های ایرانی عمدتا چگونه است؟
شیرینی‌های ایرانی از لحاظ بافت تنوع زیادی دارند و از شیرینی‌های ترد مثل سوهان تا شیرینی‌های نرم و لطیف مانند کلوچه را شامل می‌شوند.
